Bệnh giun đũa chó mèo là một căn bệnh thường gặp ở con người do sự nhiễm trùng của ấu trùng giun đũa chó hoặc mèo. Đây là một bệnh lây lan do điều kiện môi trường và tình trạng vệ sinh kém, đặc biệt là ở những nơi có nhiều chó mèo. Bệnh này thường gặp ở trẻ em và có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Hãy cùng Nghệ An 24h tìm hiểu thêm về căn bệnh này để có thể phòng tránh và điều trị một cách hiệu quả.
Bệnh giun đũa chó mèo là gì?
Bệnh giun đũa chó mèo hay còn gọi là bệnh giun Toxocara, gây ra bởi hai loại giun đũa: Toxocara canis (ở chó) và Toxocara cati (ở mèo).
Khi bị nhiễm, người bệnh sẽ chịu tác động của ấu trùng giun đũa chó hoặc mèo. Bệnh này thường không có triệu chứng lâm sàng đặc biệt và thường gặp ở trẻ em nhiều hơn so với người lớn.
Sự lây truyền của giun Toxocara phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khí hậu, tình trạng vệ sinh, tập quán sinh hoạt và mức độ tiếp xúc với đất bẩn nhiễm phân của chó mèo.
Nguyên nhân gây bệnh giun đũa chó mèo (bệnh giun Toxocara)
Ổ chứa: Các loài giun đũa chó mèo có thể tồn tại và phát triển trong chó (toxocara canis) và mèo (toxocara cati). Ấu trùng của chúng được thải ra qua phân và có thể tồn tại trong đất và nước bị nhiễm bởi phân của chó và mèo, làm nơi ổn định cho sự lây lan của bệnh.
Thời gian ủ bệnh: Thời gian ủ bệnh có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, phụ thuộc vào số lượng ấu trùng giun đã nhiễm và sức đề kháng của người bệnh.
Sau khi nuốt phải trứng giun toxocara, chúng sẽ nở ra trong ruột non và giải phóng ra ấu trùng. Những ấu trùng này sẽ di chuyển từ ruột qua gan và tiếp tục truyền qua hệ tuần hoàn và bạch huyết đến các bộ phận khác trong cơ thể, gây ra những tổn thương ở các nội tạng như phổi, bụng và mắt.
Tuy nhiên, ấu trùng toxocara không thể phát triển thành giun trưởng thành trong cơ thể con người và cũng không thể hoàn thành chu kỳ sống đầy đủ. Chúng có thể tồn tại trong cơ thể người trong một khoảng thời gian dài nếu không được điều trị.
Thời kỳ lây truyền: Sự lây truyền của bệnh giun đũa chó mèo bắt đầu từ giai đoạn thai nhi, khi chó con bị nhiễm bệnh thông qua mẹ hoặc khi ăn thức ăn chứa trứng giun. Khoảng 3 tuần sau khi chào đời, chúng có thể phát tán trứng giun toxocara ra môi trường bên ngoài.
Bệnh giun toxocara được truyền qua đường ăn uống khi người ta nuốt phải trứng giun trong đất hoặc nước bị nhiễm phân của chó mèo. Ngoài ra, nếu người bệnh ăn thịt chó mèo mà không chế biến kỹ, ấu trùng giun cũng có thể lây nhiễm. Tuy nhiên, bệnh không thể lây trực tiếp từ người sang người.
Các triệu chứng của bệnh giun đũa chó mèo
Bệnh giun đũa chó mèo không mang những triệu chứng lâm sàng đặc trưng, tuy nhiên một số bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng sau:
+ Gan to và sốt
+ Triệu chứng về phổi như ho và đau ngực
+ Rối loạn đường tiêu hóa như đau bụng và khó tiêu
+ Tăng globulin máu, tăng bạch cầu ưa axit không đều
Trong trường hợp nhiễm bệnh nặng, các triệu chứng có thể kéo dài hàng năm gây ra hội chứng viêm phổi, viêm nội nhãn, đau bụng mãn tính, rối loạn thần kinh khu trú do sự di trú của ấu trùng giun toxocara. Bạch cầu tăng và bạch cầu ái toan tăng có thể chiếm tới 80-90%.
Cách điều trị bệnh giun đũa chó mèo
+ Thiabendazole: Liều 25mg/kg cân nặng, uống hai lần/ngày trong 21 ngày.
+ Diethylcarbamazine: Liều 3mg/kg cân nặng, uống ba lần/ngày trong 21 ngày.
+ Albendazole: Thuốc này đã được chứng minh có hiệu quả đối với giun đũa chó, với liều cao 800mg/ngày trong 2-3 tuần.
+ Thuốc chống dị ứng: Như Telfast, cetirizine, loratadine…
+ Trong một số trường hợp, có thể cần phối hợp sử dụng thuốc diệt kí sinh trùng với corticoid hoặc phẫu thuật (đối với nhiễm Toxocara ở mắt).
Cách phòng tránh bệnh giun đũa chó mèo
Để đảm bảo hiệu quả phòng chống bệnh giun toxocara, cần triển khai các biện pháp như sau:
+ Tuyên truyền và nâng cao ý thức vệ sinh cá nhân và cộng đồng, đặc biệt là các chủ nuôi chó, mèo, nhằm tăng cường nhận thức về nguy cơ lây nhiễm bệnh giun toxocara và quan trọng hơn là giảm thiểu nguồn lây nhiễm bằng cách bảo vệ môi trường không bị nhiễm phân chó mèo.
+ Thực hiện vệ sinh môi trường đặc biệt là khu vực có phân chó, phân mèo, khu vực trong nhà và khu vực vui chơi của trẻ em. Việc này sẽ giúp giảm thiểu nguồn lây nhiễm và ngăn chặn sự phát triển của giun toxocara.
+ Xây dựng nếp sống vệ sinh cá nhân tốt bằng cách đảm bảo rửa tay trước khi ăn hoặc chuẩn bị thức ăn, không ăn rau sống khi chưa rửa thật sạch hoặc thịt chó, mèo chưa nấu chín. Điều này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh giun toxocara.
+ Tẩy giun cho chó mèo thường xuyên, đặc biệt là với chó mèo con. Cần tẩy giun ngay từ 3 tuần tuổi, tẩy giun nhắc lại 3 lần cách nhau 2 tuần và sau đó cứ 6 tháng tẩy một lần. Điều này sẽ giảm thiểu nguồn lây nhiễm bệnh giun toxocara từ chó mèo.
Ở Việt Nam, bệnh giun đũa chó mèo rất phổ biến, đặc biệt ở trẻ em dưới 8 tuổi do nhiễm phân của chó, mèo. Việc phòng ngừa bệnh này rất quan trọng, tuy nhiên, nếu có triệu chứng nghi ngờ hoặc sống trong môi trường có nuôi chó, cần thường xuyên xét nghiệm và khám định kỳ để phát hiện sớm, điều trị kịp thời.